Ten grosz bydgoski 1624 to był ewidentny błąd…
Mój? A skąd!
Ja po prostu trafiłem „perełkę” po okazyjnej cenie ;). Już wszystko wyjaśniam.
Późne grosze bydgoskie Zygmunta III
To brzydka, podle bita moneta, która nijak nie przypomina groszy, które bili poprzednicy pierwszego z Wazów na polskim tronie. Więcej! Daleko jej nawet do groszy z początków jego panowania. Spójrzcie jak wyglądał taki Lublin trochę ponad 25 lat wcześniej…
A tu? Skarłowaciał nam, schudł i jeszcze zbrzydł do tego (pewnie pokuszę się tu jeszcze o wpis przedstawiający historię tego procesu). Późne grosze bydgoskie to jedna z tych monet Wazy, którą możecie praktycznie zawsze kupić od ręki za kilkanaście złotych. I tak było od lat. Już w cenniku Tyszkiewicza (XIX wiek) były jedną z najtańszych monet (0,30 marki!).
Więc czym się tu zachwycać?
Bo na pewno nie stanem zachowania ;). Tytułowym BŁĘDEM! Bo mimo mojej fascynacji tym nominałem od czterech lat, takiego jeszcze nie trafiłem na tym roczniku. Bo pomimo wyraźnie masowej emisji, błędy na tych monetach zdarzają się na prawdę rzadko. A na domiar złego pomylono się w tytulaturze króla…
SIG • III • D : G • REX • POL • M • D • M
Zygmunt • III • Z bożej • Łaski • Król • Wielki • Książę • Litwy Wielki?
No wielki, wielki ten książę (choć Jan III Sobieski lata później u schyłku swojego panowania powiesił poprzeczkę zdecydowanie wyżej). Tylko czego ten książę?
Zabrakło L – służącego za skrót o Litwy. W zamian za to rytownik klepnął drugą literę M. A może pierwszą? Trzeba pamiętać, że stemple wykonywano w odbiciu lustrzanym, co zachowania poprawności zdecydowanie nie ułatwiało…
A może to dywersja Mazowsza! Wszak na Ortach bydgoskich z tego roku znajdziemy M stanowiące skrót od Masoviae! Być może… – Marcin zejdź na ziemię!
Co na to literatura?
Wróćmy do twardych danych i sprawdźmy co na to literatura numizmatyczna obejmująca ten okres. Zabawimy się w małą odhaczankę?
- Kopicki Skorowidz: nie notuje
- Kamiński / Kurpiewski: nie notuje
- Kopicki na Zg.III: nie notuje
- Dutkowski na grosze Zygmunta III Wazy: nie notuje
Pozostaje już tylko klasyka. Sięgnijmy zatem do Mariana Gumowskiego i jego „Mennicy Bydgoskiej„. Rocznik 1624 bogato reprezentowany: jest 17 różnych odmian, ale M•D•M… nie notuje!
Puenta?
Nieszczęście jednego, może być szczęściem kogoś innego. W tym przypadku błąd rytownika, jest niemal 400 lat później powodem mojej radości.
Choć samego rytownika za wpadkę nie ukarano. Spójrzcie tylko na relief. Od razu widać, że ten grosz naturalnie krążył sobie przez lata. A błąd? A kto by się nim wtedy przejmował ;)
Zygmunt III Waza Grosz 1624 M•D•M
Parametry:
• stan zachowania: IV+ trochę z litości ;)
• srebro bilonowe
• średnica ~19 mm
• waga 0,93g